Meer dan schone schijn alleen

De Sony WH-1000XM5 heeft een vernieuwd design ten opzichte van de voorgangers in de serie, wat er strak uitziet maar niet zo strak opvouwt. Op je hoofd zit hij er niet minder comfortabel om, ondanks de smalle hoofdband. Net als de WH-1000XM4 heeft de WH-1000XM5 een uitgebreide featureset met onder meer een bewegingssensor en multipoint-ondersteuning. De warme klank is goed aanpasbaar voor wie een helderder geluid prefereert. Bovendien is de noisecancellation uitstekend, zelfs nog iets beter dan bij het oude model, waarbij de verstaanbaarheid tijdens het bellen een stuk beter is. Fijn zijn ook de iets langere accuduur en het veel snellere opladen. Daarmee is de WH-1000XM5 een van de beste noisecancelling hoofdtelefoons op de markt, zo niet de beste. Je betaalt er ten opzichte van eerdere modellen in de serie die ook heel goed zijn, voorlopig wel een zeer hoge meerprijs voor.

De afgelopen jaren groeide Sony uit tot een van de grootste spelers in de productcategorie van noisecancellingkoptelefoons. Succesnummers als de WH-1000XM2, XM3 en XM4 borduurden voort op het concept van de MDR-1000X, met telkens weer wat kleine verfijningen, handige nieuwe functies en nog betere ruisonderdrukking. Die behoort al vanaf het allereerste model tot het beste wat er verkrijgbaar is, dus het is logisch dat Sony's luxe koptelefoons al jaren populair zijn. Wat daarbij meespeelt is dat de oude modellen vaak lange tijd goed verkrijgbaar blijven voor een scherp gereduceerde prijs. Door de kleine verschillen tussen het nieuwste topmodel en de iets oudere series, blijven ook die aantrekkelijk.

Dit voorjaar kwamen de eerste signalen dat er weer een nieuw model zat aan te komen, waarbij al snel duidelijk werd dat de nieuwe WH-1000XM5 er anders uit zou gaan zien. Dat is voor het eerst, want de WH-1000XM2, XM3 en XM4 ogen haast hetzelfde als de MDR-1000X uit 2016. De wissel van metaal naar lichter plastic voor de hoofdband is nog wel het grootste uiterlijke verschilpunt tussen de WH-1000XM4 en het origineel.

Voor de WH-1000XM5, die vandaag officieel wordt aangekondigd, belooft Sony meer dan schone schijn alleen. De noisecancellation moet verder zijn verbeterd door een verdubbeld aantal microfoons, terwijl je tijdens het bellen beter verstaanbaar moet zijn dan met voorgaande modellen. Tot de speerpunten op het specificatielijstje behoren verder nieuwe drivers, een betere bluetoothchip en sneller opladen. De fabrikant stuurde ons een week voor de introductie alvast een sample op om dat uit te proberen. Hoe dan ook mogen de beloofde verbeteringen wat kosten. Vanaf deze maand is het nieuwe model verkrijgbaar voor 420 euro, een hogere startprijs dan alle voorgaande edities. De WH-1000XM4 begon nog op 380 euro en kost nu 230 euro.

In plaats van een brede hoofdband die op twee punten aansluit op iedere oorschelp, zoals bij de WH-1000XM4, heeft de WH-1000XM5 een dunner exemplaar dat maar op één punt is verbonden met iedere oorschelp. Er zijn daardoor veel minder zichtbare naden en kieren in het ontwerp. Bijna de hele hoofdband is bekleed met hetzelfde nepleer als de oorkussens, behalve het uiteinde bij de scharnieren. Dat is net als de rest van de koptelefoon gemaakt van mat plastic en steekt schuin uit om de zijkant van de oorschelp te volgen. De hoofdband kan op dat punt traploos een stukje verder worden uitgetrokken. De oorschelpen hebben ongeveer dezelfde vorm als bij de WH-1000XM4, maar zijn wat minder afgerond, met een scherpere overgang naar het vlakke gedeelte aan de zijkant.

Smaken verschillen, maar bij ons op de redactie konden de meesten het nieuwe ontwerp van de WH-1000XM5 wel waarderen. Het zal Sony vermoedelijk ook vanuit marketingoogpunt voordeel opleveren, want bij de WH-1000XM5 zie je meteen wie er een nieuwe heeft, wat niet het geval is bij de voorgaande modellen. Maar een nieuw ontwerp is geen garantie voor succes. Concurrent Bose kwam in 2019 met de NC700-koptelefoon die er heel anders uitzag dan eerdere QuietComfort-modellen. De NC700 bleek kennelijk minder populair, want vorig jaar verscheen alsnog weer een nieuwe QuietComfort, de QC45, op basis van het oude vertrouwde design.

Een nadeel van het nieuwe ontwerp van Sony, is dat de WH-1000XM5 zich niet langer heel compact laat opvouwen, door het gebrek aan scharnieren in de draagarm. Je kunt de oorschelpen alleen nog plat draaien. De slanke WH-1000XM5 is nauwelijks lichter ten opzichte van de voorganger: 249 gram om 251 gram volgens onze weegschaal. Daarmee is het nog steeds een van de lichtere koptelefoons met noisecancellation op de markt. Het nieuwe model draagt daarmee nog steeds zeer comfortabel. Ondanks de smallere hoofdband kregen we tijdens de test, waarvoor we het accessoire uren achter elkaar hebben gedragen, niet meer of sneller last van een drukkend gevoel op het hoofd dan bij de WH-1000XM4, maar dat kan natuurlijk van persoon tot persoon verschillen. De oorkussens zijn nog steeds even breed en zacht als bij de WH-1000XM4, waarbij de druk op de oren bovendien iets lager ligt. De Bose QC45 klemt nog altijd minder en is daarmee nog iets comfortabeler voor langere sessies.

Sony WH-1000XM4 (links) versus WH-1000XM5

Door het niet-opklapbare ontwerp van de WH-1000XM5 is ook het meegeleverde draagtasje een stuk groter. De zijkanten zijn dit keer flexibel, zodat je het lege tasje compacter kunt opvouwen, maar veel kleiner wordt het niet. In de voering zitten stukken schuim om de koptelefoon op zijn plek te houden en een afsluitbaar vak voor kabels, die beperken hoe ver het tasje kan worden ingevouwen. Naast een USB-C-kabel van slechts 20cm en een audiokabel met 3,5mm-stekker, zit er geen vliegtuigadapter meer bij de WH-1000XM5, wat wel het geval was bij de voorgangers.

De WH-1000XM5 (links) en WH-1000XM4 in hun meegeleverde draagtas

Passend bij het nieuwe ontwerp van koptelefoon en hoesje, heeft Sony ook een fraaie nieuwe omdoos ontworpen, gemaakt van lichtgrijs ecovriendelijk karton. De koptelefoon zelf zou zijn gemaakt van gerecycled plastic uit oude auto-onderdelen. Op het gebied van duurzaamheid zijn er toch nog wat andere mogelijke verbeterpunten. Zo laten de oorkussens zich niet makkelijk verwijderen, maar toch vermoeden we dat het net zoals bij de WH-1000XM4 wel kán. Net als bij andere draadloze koptelefoons met noisecancellation lijkt het niet de bedoeling dat je ooit de accu vervangt. Dat is jammer, want die zal vermoedelijk een stuk sneller verslijten dan de rest van de elektronica. Spatwaterbestendig is de WH-1000XM5 ook niet, wat ook geldt voor het gros van de concurrentie.

De bediening van de WH-1000XM5 verloopt hetzelfde als bij de WH-1000XM4: links een tweetal knoppen, rechts een aanraakgevoelig gedeelte. Dat ondersteunt de gebruikelijke gebaren, zoals omhoog swipen om het volume te verhogen, en dubbeltikken om de muziek te pauzeren of af te spelen. Fijn is de verbeterde auditieve feedback. Bij de WH-1000XM4 duurt het steeds een fractie van een seconde voordat de koptelefoon met een 'ping' laat weten dat hij je commando herkent. Bij de WH-1000XM5 klinkt vrijwel direct een geluidje als je hem aanraakt.

De knop waarmee je wisselt tussen noisecancellation, ambientmode en passieve ruisonderdrukking, is bij de WH-1000XM5 meer instelbaar geworden. Zo kun je bijvoorbeeld de ambientmode overslaan. De knop geeft ook toegang tot de Google Assistant of Alexa, maar een assistent kan bij de WH-1000XM5 voor het eerst ook volledig handsfree worden opgeroepen. Nieuw is ook overschakelen naar Spotify met twee of drie drukken op de knop, instelbaar via dezelfde Sony Headphones Connect-app als bij vorige koptelefoons in de serie. Naast de genoemde extra opties biedt de app ook toegang tot andere functies. Sinds de WH-1000XM4 zijn er slimmigheden als 'Speak to chat', waarbij de ambientmode automatisch geactiveerd wordt als je gaat praten, en draagdetectie, waarbij de muziek stopt met spelen als je de koptelefoon afzet. De sensor daarvoor zit weer in de linkeroorschelp, maar is bij het vijfde model niet meer duidelijk zichtbaar, zoals bij de WH-1000XM4. De WH-1000XM5 heeft uiteraard ook weer Multipoint-ondersteuning, wat wil zeggen dat hij met twee apparaten tegelijk verbonden kan zijn. Dat werkt op dezelfde manier als bij de WH-1000XM4.

De WH-1000XM4 behoort nog altijd tot de koptelefoons met de beste noisecancellation op de markt. Om de prestaties verder te verbeteren, heeft Sony acht in plaats van vier microfoons ingebouwd in de oorschelpen. Daarbij zijn er nieuwe algoritmen die windruis beter zouden onderdrukken, draaiend op dezelfde QN1-processor als in de WH-1000XM4 en XM3. Het lijkt, althans met de versie van de Headphones-app die wij hebben uitgeprobeerd, niet meer mogelijk om de noisecancellation in te stellen of optimaliseren voor een bepaalde locatie. Dat vindt bij de WH-1000XM5 automatisch op de achtergrond plaats.

Voor de praktijktest hebben we de WH-1000XM5 uitgeprobeerd in omgevingen met lawaai en ruimten die (vrijwel) stil zijn. Daarbij blijkt dat de WH-1000XM5 inderdaad indrukwekkende noisecancellation heeft. Lage tonen worden zeer effectief onderdrukt, beter dan bij de Bose QC45, die we ook beschikbaar hadden voor de test. Bij de WH-1000XM5 is vooral de onderdrukking van middentonen nog iets beter dan bij de WH-1000XM4, zoals Sony ook belooft. Verkeerslawaai en geroezemoes verdwijnen daardoor nog meer naar de achtergrond. In de stille omgeving valt op dat de WH-1000XM5 vrijwel geen last heeft van bijgeluiden die worden veroorzaakt door de noisecancellation zelf. Daarin scoort de Bose QC45 ook heel goed, maar bij de WH-1000XM4 is dan een heel subtiel gesis te horen, dat onvergelijkbaar is met het duidelijke geruis dat vooral goedkopere koptelefoons bij stilte produceren, bijvoorbeeld de Philips Fidelio L3.

Om de prestaties bij wind te beoordelen, zijn we voor een ventilator gaan staan, maar in die omstandigheden lijkt er geen duidelijk verschil in ruisonderdrukking tussen de WH-1000XM4 en XM5. Misschien zijn er hardere rukwinden nodig voor een hoorbaar verschil. In vergelijking met de Bose QC45 vonden we wel dat de WH-1000XM5 een minder drukkend gevoel op de oren geeft bij het gebruik van de noisecancellation, vergelijkbaar met het effect van in een dalend vliegtuig zitten.

Een punt waarop de WH-1000XM4 niet kon overtuigen, is de verstaanbaarheid bij het bellen. Dat was ook al een veelgehoorde klacht bij de XM3 en XM2 en Sony heeft er met de WH-1000XM5 eindelijk iets aan gedaan. Er worden nu vier in plaats van twee beamforming microfoons gebruikt voor het opnemen van je stem en nieuwe algoritmen filteren het omgevingsgeluid weg. In de praktijktest blijkt dat echt goed te werken. Waar gesprekspartners met de WH-1000XM4 snel klagen over het kleinste beetje bijkomend lawaai, zelfs zoiets onnozels als rondlopen over een tapijt of verzitten op de bank, bleven we met de WH-1000XM5 nog goed verstaanbaar tijdens het luidruchtig verkreukelen van papieren zakken. Ook pal voor de ventilator praten, leverde aan de andere kant van de lijn geen klachten op.

Hieronder een tweetal audiosamples van de microfoon van de WH-1000XM4 en XM5, in een verder stille ruimte en tijdens de genoemde 'papierzakkentest' om een lawaaiige ruimte te simuleren. De WH-1000XM5 weet een groot deel van dit irritante lawaai weg te filteren.

Sony heeft de WH-1000XM5 voorzien van nieuwe drivers. Die hebben een rigide middendeel en een zachte buitenring voor een betere basrespons. De diameter is met 30mm relatief klein voor een over-earkoptelefoon. De drivers in de Sony WH-1000XM4 (en de WH-1000XM3 die daarvoor kwam) hadden nog een diameter van 40mm. Tijdens de luistertest blijkt dat Sony de frequentierespons zoveel mogelijk hetzelfde heeft gelaten als bij de WH-1000XM4: een warm, basrijk geluid waarbij hoge tonen naar de achtergrond verdwijnen. Dat luistert ook op de langere duur comfortabel en de versterkte bas combineert goed met veel moderne muziek, maar in combinatie met genres waar van zichzelf al veel bas inzit, bijvoorbeeld r&b en house, kan het een beetje overdreven worden.

In vergelijking met de voorganger klinkt de WH-1000XM5 een tikje minder laidback. Er zit net wat meer definitie en 'punch' in het laag, terwijl de bas bij de WH-1000XM4 overheersend, maar ook wat wollig klinkt. Hoge tonen komen voor een bluetoothkoptelefoon relatief natuurlijk over, zonder het scherpe randje van de WH-1000XM4, dat hihats soms uitlichtte in de mix. Een bekabelde verbinding levert ook bij de WH-1000XM5 verbetering op in de weergave van hoge tonen, door de compressie van het signaal bij het gebruik van de bluetoothverbinding (zie onder). De klank is heel anders dan de Bose QC45. Die koptelefoon heeft een neutraler middengebied waarbij stemmen meer naar de voorgrond treden, maar Bose geeft vooral voorrang aan de hoge tonen, wat maakt dat dit model af en toe wat schel kan klinken. Toch klinkt de QC45 veel ruimtelijker dan beide Sony-koptelefoons, waarbij het geluid echt vanuit het midden van je hersenpan lijkt te komen.

Aantrekkelijk aan de WH-1000XM5 is dat je vrij uitgebreide mogelijkheden hebt om het geluid aan je wensen aan te passen via de Sony Headphones-app, net zoals dat het geval was bij de WH-1000XM4. Door een equalizer met vijf banden en een aparte slider voor de bas, kun je desgewenst voor een veel neutralere weergave kiezen. Je geluidsinstelling wordt daarbij opgeslagen in de koptelefoon, zodat die ook werkt met andere apparaten. Bij sommige andere koptelefoons met noisecancellation, bijvoorbeeld de Bose QC45, heb je al deze mogelijkheden niet.

In 2022 gaan er mogelijk bluetoothkoptelefoons uitkomen die geluid zonder hoorbare compressie weergeven als je ze draadloos gebruikt, maar de WH-1000XM5 is nog niet zover. Hij ondersteunt dezelfde bluetoothcodecs als de WH-1000XM4. Naast Sony's LDAC zijn dat AAC en het verplichte SBC, maar geen enkele variant van Qualcomm's aptX, waarvoor Sony licentiekosten zou moeten afdragen. De WH-1000XM3 ondersteunde aptX nog wel. Het is ietwat teleurstellend dat de WH-1000XM5 weer beperkt is op codec-gebied, maar aan de andere kant ondersteunen concurrenten vaak ook niet alle mogelijke codecs. Zo kan de Bose QC45 enkel AAC en SBC, en hetzelfde geldt voor de Apple Airpods Max. In principe zou LDAC een hogere kwaliteit muziekweergave mogelijk kunnen maken dan aptX HD door de hogere bandbreedte, maar je hebt er dus wel een goede bluetoothverbinding voor nodig. Bovendien bestaat er van LDAC geen lowlatencyvariant, wat wel geldt voor aptX. Voor Apple-gebruikers maakt het gemis van aptX sowieso geen verschil, want iOS ondersteunt enkel AAC en SBC.

Net als bij de WH-1000XM4 het geval was, kun je geen gebruik meer maken van LDAC op het moment dat je verbinden met twee apparaten tegelijk aanzet, iets waar de app je ook voor waarschuwt. Op dat moment zou je vooral op Android-apparaten een slechtere weergave kunnen krijgen. Het lastige aan SBC en AAC is dat de kwaliteit erg afhangt van het bronapparaat, waar aptX en LDAC een meer gegarandeerde kwaliteit bieden. Mocht de bluetoothimplementatie een deel van de de details weggooien, dan heeft de WH-1000XM5 net als de voorganger weer DSEE Extreme aan boord, Sony's algoritme dat een poging doet de verloren details weer te herstellen. Die softwarematige truc heeft iets van effect, maar uiteraard is het geen alternatief voor een goede bluetoothverbinding.

Voor de bluetoothverbinding heeft de WH-1000XM5 een nieuwe V1-processor, die al eerder te vinden was bij de WF-1000XM4-oordopjes. Dat zou de efficiëntie in theorie moeten verbeteren, maar de eerdere geruchten over '40 uur accuduur' bij de WH-1000XM5 blijken niet te kloppen. Net als de voorganger belooft Sony 30 uur luisterplezier met ingeschakelde ruisonderdrukking.

We hebben de accuduur van de WH-1000XM4 en XM5 getest met noisecancellation aan en uit en een draadloze verbinding, waarbij we beide hoofdtelefoons instellen op een geluidsproductie van 80dB. Dat is een ander scenario dan waarop Sony vermoedelijk test, want wij komen uit op een flink kortere accuduur voor de WH-1000XM5: ongeveer 23 uur. Dat is evengoed wel een paar uurtjes langer dan de WH-1000XM4. Zonder ingeschakelde noisecancellation is de verbetering in accuduur bij het nieuwe model groter, wat doet vermoeden dat specifiek het bluetoothgedeelte in de WH-1000XM5 inderdaad efficiënter omgaat met stroom.

Het opladen gaat bij de WH-1000XM5 flink sneller. De WH-1000XM4 kan worden geladen met maximaal 7,5W, terwijl de nieuwe koptelefoon compatibel is met USB-PD-laders en een maximaal laadvermogen van 20,7W. Wij testten beide koptelefoons met een Samsung 45W-lader om ervoor te zorgen dat de lader in elk geval geen beperking vormt voor de test. Vanaf leeg is de WH-1000XM5 daarmee binnen het uur weer opgeladen, terwijl de XM4 er drie keer zo lang over doet.

De naam van het vijfde model Wireless Headphones 1000X mag er niet sexyer op zijn geworden, maar het design van Sony's nieuwe koptelefoon is wel vernieuwd. De WH-1000XM5 ziet er daarmee weer bijdetijds uit tussen de Apple Airpods Max, Bose NC700 en andere koptelefoons die de afgelopen paar jaar uitkwamen. In praktisch opzicht is deze verandering niet noodzakelijk een verbetering, want de WH-1000XM5 vouwt minder compact op dan de eerdere high-end noisecancellingkoptelefoons van Sony. Op je hoofd zit hij er niet minder comfortabel om, ondanks de smalle hoofdband.

Net als de WH-1000XM4 heeft de nieuwe koptelefoon een uitgebreide featureset en fijne bediening. De noisecancellation die bij het oude model al heel goed was, is nog iets verder verbeterd, waarbij de WH-1000XM5 ook een fatsoenlijke microfoon aan boord heeft, zodat je verstaanbaar kunt bellen. Daarmee heeft Sony eindelijk een van de belangrijkste nadelen van de voorgaande modellen opgelost. Ondanks de verwachtingen vooraf heeft de WH-1000XM5 geen veel langere accuduur bij gebruik van noisecancellation, maar zonder anc duurt het wel langer voor hij leeg is. De koptelefoon laadt ook een stuk sneller op. Aan de klank is niet veel veranderd. Die is warm en basrijk, maar tegelijkertijd redelijk goed aanpasbaar voor wie een helderder geluid prefereert.

De WH-1000XM5 heeft een sterke indruk achtergelaten in de week dat we hem hebben kunnen gebruiken. Dat wil niet zeggen dat Sony alle klachten van voorgaande modellen heeft opgelost: er zijn nog genoeg kleine minpunten over om volgend jaar of het jaar daarop een WH-1000XM6 te rechtvaardigen. Voor nu is het grootste pijnpunt bij de WH-1000XM5 de adviesprijs, die hoger is dan ooit. Je bespaart bijna de helft of zelfs meer dan de helft door te kiezen voor een van de voorgangers die ook nog steeds goed verkrijgbaar zijn: de WH-1000XM4 en WH-1000XM3. Dat is ook de reden dat we de WH-1000XM5 nu geen Excellent-award uitreiken, zoals het voorgaande model bij introductie. De fijne verbeteringen ten spijt, is het vijfde model niet zóveel beter dan de oude koptelefoons om het enorme prijsverschil te rechtvaardigen, want op zichzelf zijn dat ook nog steeds uitstekende producten. Tegenover al die rationele overwegingen kan het mooie, nieuwe ontwerp dan weleens een slimme troef blijken om je alsnog over de streep te trekken.

[Reactie gewijzigd door VinylRecord op 13 mei 2022 07:32]

[Reactie gewijzigd door eL_Jay op 13 mei 2022 11:19]

[Reactie gewijzigd door Blockchain op 12 mei 2022 19:26]

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 12 mei 2022 20:15]

[Reactie gewijzigd door DaemonAngel op 13 mei 2022 09:35]

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 12 mei 2022 22:13]

[Reactie gewijzigd door maniac2003 op 13 mei 2022 12:07]

[Reactie gewijzigd door DonRoger op 13 mei 2022 01:04]

[Reactie gewijzigd door RaJitsu op 13 mei 2022 09:48]

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 12 mei 2022 22:19]

[Reactie gewijzigd door Bakkertje_01 op 12 mei 2022 23:45]

[Reactie gewijzigd door RaJitsu op 13 mei 2022 09:59]

[Reactie gewijzigd door SkyStreaker op 13 mei 2022 08:53]

[Reactie gewijzigd door SkyStreaker op 14 mei 2022 16:52]

[Reactie gewijzigd door Aiii op 12 mei 2022 18:47]

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn

Nintendo Switch (OLED model) Apple iPhone SE (2022) LG G1 Google Pixel 6 Call of Duty: Vanguard Samsung Galaxy S22 Garmin fēnix 7 Nintendo Switch Lite

Tweakers vormt samen met Hardware Info, AutoTrack, Gaspedaal.nl, Nationale Vacaturebank, Intermediair en Independer DPG Online Services B.V. Alle rechten voorbehouden © 1998 - 2022 • Hosting door True