Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Formule 1 Max Verstappen greep in Abu Dhabi in de laatste ronde de wereldtitel, geholpen door een omstreden besluit van de wedstrijdleiding.

Het kunstlicht weerkaatst op een grote zilverkleurige trofee. Hij wordt door het rennerskwartier van het circuit in Abu Dhabi gedragen door een man in een Red Bull-shirt en een rugzak met een rood-wit-blauwe vlag eraan. Naast hem, omringd door fotografen en fans met telefoons in de aanslag, loopt de persoon die zojuist nog met de beker en de driekleur op de hoogste trede van het erepodium stond. Het is Max Verstappen, de nieuwe wereldkampioen Formule 1.

Pech had Verstappen in 2021 genoeg. In de straten van Bakoe wierp een klapband hem in gewonnen positie uit de race. Op het natte asfalt van Boedapest werd hij bij de start van de baan gekegeld. En op Silverstone was het aartsrivaal Lewis Hamilton die Verstappen de bandenstapel – en zelfs even het ziekenhuis – in ramde.

De titel past in dezelfde categorie als de EK-winst van Oranje, de Wimbledon- zege van Richard Krajicek en de Tourtriomf van Joop Zoetemelk

Maar tijdens de beslissende race in Abu Dhabi had Verstappen (24) het geluk op exact het juiste moment aan zijn zijde. Het hielp hem om in de allerlaatste ronde van het seizoen als eerste Nederlander de F1-titel te veroveren. Een titel die buiten zijn schuld al snel besmet raakte door controverse.

Het leek tot zo’n tien minuten voor de finish een gelopen race: Lewis Hamilton lag de hele wedstrijd ver voor op Max Verstappen. Tot er een safetycar de baan op kwam.

Een safetycar wordt ingezet als er sprake is van een gevaarlijke situatie. Zondag was dat een crash van de Canadese coureur Nicholas Latifi, in de 53ste ronde – vijf ronden voor het eind. Vanwege de losse onderdelen op het asfalt besloot de wedstrijdleiding de safetycar de baan op te sturen. Hamilton lag op dat moment nog altijd met grote voorsprong op kop.

Zodra een safetycar op de baan is, blijven alle coureurs zonder elkaar in te halen achter die auto rijden. Dat gaat met precies genoeg snelheid, zodat de banden van de Formule 1-wagens warm blijven. Alleen coureurs die op één of meer ronden achterstand rijden mogen de safetycar voorbij, als de wedstrijdleiding daar toestemming voor geeft.

Verstappen maakte een pitstop toen de safetycar de baan op kwam en toen hij daarna terugkwam in de race reed hij niet meer direct achter Hamilton.

Er zaten op dat moment vijf auto’s tussen Verstappen en Hamilton. De wedstrijdleiding gaf die coureurs na enige tijd toestemming om voorbij Hamilton te gaan. Hierdoor schoof Verstappen uiteindelijk door naar de tweede plek, direct achter Hamilton, en nog altijd langzaam rijdend. Van de ruim 10 seconden voorsprong die Hamilton had was niets meer over.

Op het moment dat de safetycar van de baan ging was er nog slechts één ronde te gaan. Verstappen haalde Hamilton in en won de race, en het kampioenschap.

Eigenlijk was Verstappen de hele race kansloos. Bij de start verloor hij de leiding direct aan Hamilton. Alles probeerden Verstappen en Red Bull om de koppositie weer terug te winnen. Hij zocht opnieuw het randje op met een gewaagde inhaalpoging. Hij maakte een extra pitstop voor verse banden. Teamgenoot Sergio Pérez stelde zijn eigen bandenwissel uit om Hamilton op de baan zo lang mogelijk op te houden. Niets hielp. De combinatie van Hamilton en zijn Mercedes W12 was simpelweg niet te stoppen.

Tot zes ronden voor de finish. Nicholas Latifi verloor de controle over zijn Williams en crashte tegen de vangrail. De safetycar kwam de baan op, Hamiltons voorsprong was weg. Verstappen wisselde snel naar nieuwe, zachte banden, die hem een berg extra grip opleverden. Met nog één ronde te gaan was de rommel opgeruimd en gaf de wedstrijdleiding de race vrij. Hamilton, met zwaar versleten rubber onder zijn auto, keek in zijn spiegels en zag Verstappen razendsnel naderen. Even vocht hij terug. Maar zeven bochten voor de finish was Verstappen er definitief langs.

Verstappen maakt met zijn eerste titel een einde aan een lange periode van Mercedes-dominantie. Sinds 2014 won het team alle wereldtitels, zes keer met Hamilton, één keer met Nico Rosberg.

Hamilton, die na de finish lang roerloos in zijn auto bleef zitten en getroost werd door zijn vader, moet weten hoe Verstappen zich voelt. Ook hij won ooit in een zenuwslopende slotrace zijn eerste titel – ook hij had toen heel veel geluk. Iedere F1-fan heeft het op het netvlies gebrand staan: 2008, Brazilië, Hamilton die in de laatste bocht van de laatste ronde één cruciale plek wint omdat een andere rijder van de baan schiet.

Bij de ontknoping deze zondag speelde de wedstrijdleiding een uiterst discutabele rol. Achter de safetycar zaten er tussen Hamilton en Verstappen meerdere auto’s met een ronde achterstand. Normaal gesproken mogen die de safetycar passeren voor de race wordt hervat, nu besloot wedstrijdleider Michael Masi van niet. Een ramp voor Verstappen: alle achterblijvers én Hamilton passeren was onbegonnen werk.

Vlak voor het einde van de neutralisatie maakte Masi echter een draai. Hij verordonneerde dat alléén de achterblijvers tússen Verstappen en Hamilton de safetycar mochten passeren. Vervolgens haalde hij de safetycar direct de pits in, en niet een ronde na het voorbij laten van de achterblijvers, zoals gewoonlijk. Een besluit zonder precedent en op het eerste gezicht ook zonder basis in de regels, dat Mercedes-teambaas Toto Wolff deed ontsteken in woede: „No, Michael!”, schreeuwde hij over de radio.

Mercedes tekende protest aan. Uren na de race wezen de stewards, de F1-scheidsrechters, dat af. Mercedes liet daarop weten in beroep te willen gaan. Als dat niet slaagt, bestaat de kans dat het team een arbitragezaak aanspant.

Verstappen heeft met zijn kampioenschap getriomfeerd op een van de allergrootste podia in de mondiale sport. De F1-races trokken vorig jaar in totaal 1,5 miljard tv-kijkers. Ter vergelijking: naar het afgelopen EK voetbal keken 5,2 miljard mensen; gecorrigeerd voor het veel grotere aantal tv-minuten van het EK scoorde de Formule 1 bijna even hoog. In Nederland keken zondag bijna mensen 5 miljoen mensen naar de race – een record.

Gemeten naar aandacht past de titel in de nationale sporthistorie in dezelfde categorie als de EK-winst van Oranje (1988), de Wimbledonzege van Richard Krajicek (1996), de Tourtriomf van Joop Zoetemelk (1980), de drie gouden schaatsmedailles van Ard Schenk (1972) en het judogoud van Anton Geesink (1964).

Om zich in dat rijtje te scharen, heeft Verstappen een steile berg moeten beklimmen. Elk jaar opnieuw komen wereldwijd vele tienduizenden kinderen van soms nog geen acht jaar oud uit in de karts, de laagste tree van de autosportladder. Slechts voor een enkeling zal de Formule 1-droom uitkomen. De kans dat een jonge kartcoureur uiteindelijk wereldkampioen zal worden, is al helemaal nihil: Verstappen is pas nummer 34 in de 71-jarige F1-geschiedenis.

Talent om zich boven alle anderen uit te worstelen had Verstappen al vanaf het eerste begin. Hij stapte op zijn vierde voor het eerst in een kart, reed op zijn zevende zijn eerste wedstrijd en won de jaren erna alles wat er te winnen viel.

Vader Jos, zelf Formule 1-coureur geweest, was zijn mentor. Hij prepareerde de karts van Max tot in de kleinste details en reed hem naar wedstrijden in heel Europa. Max mocht van Jos op een gegeven moment geen ‘makkelijke’ inhaalacties meer maken – hij moest buitenom. Als het ging regenen en andere karters huiswaarts keerden, stuurde Jos zijn zoon juist de gladde baan weer op.

Jos Verstappen kon een harde leermeester zijn. In 2012, toen Max door een stomme fout was gecrasht tijdens een belangrijke kartrace, zette Jos hem op de terugweg uit de auto bij een Italiaans tankstation. „Ik wilde dat hij de pijn zou voelen. Dat hij begreep dat hij voortaan beter moest nadenken”, vertelde Jos vorig jaar in een podcast van Red Bull. Hij pikte Max even later weer op, waarna ze in doodse stilte 1.800 kilometer naar huis reden. „Het jaar erop wonnen we alles.”

In de zomer van 2014 had Verstappen, net een half jaar overgestapt van de karts naar de auto’s, al zo veel indruk gemaakt dat de deur naar de hoogste raceklasse voor hem openging. Red Bull bood hem voor het jaar erop een contract aan bij zijn talententeam Toro Rosso. Op zijn zeventiende was Max Verstappen Formule 1-coureur.

Kritische geluiden over Verstappens lage leeftijd verstomden snel. Het verhaal is bekend: in zijn tweede seizoen werd hij naar Red Bulls hoofdteam gepromoveerd en won hij onmiddellijk zijn eerste grand prix. De jaren erop volgden nog meer zeges. Maar een gevecht om de wereldtitel bleef uit, daar was zijn auto nooit goed genoeg voor.

Tot dit jaar. Voor het eerst moest Verstappen laten zien dat hij ook kon presteren als de hoogste eer op het spel stond. Onder die druk maakte hij nauwelijks fouten – de crash in de kwalificatie vorige week in Saoedi-Arabië was zijn enige grote uitglijder. Afgezien daarvan had hij, anders dan Hamilton, geen zwakke optredens.

Verstappen viel ook op door zijn assertieve – soms ronduit agressieve – rijstijl. In gevechten stond hij geen centimeter af aan Hamilton, met meerdere (bijna-) aanvaringen als gevolg. Vader Jos zei het in 2014 al, schreef autosportsite The Race: „Hij heeft een zacht karakter. Dat verandert als hij zijn helm opzet. Dan wordt hij agressiever, omdat hij wil winnen.”

Het zit diep in Verstappens aard. Al vanaf zijn debuut in de F1 wordt hij geprezen en bij tijd en wijle verguisd om zijn compromisloze stijl. In Verstappens beginjaren moest autosportbond FIA een regel instellen om coureurs te verbieden hun positie te verdedigen door in remzones heen en weer te slingeren. Voorheen was zo’n bepaling nooit nodig – te veel bewegen onder het remmen is gevaarlijk, begrepen coureurs. Verstappen trok zich van zulke mores niets aan. Hij wilde zijn positie verdedigen en schuwt daarvoor geen enkel middel.

Al vanaf zijn debuut in de F1 wordt hij geprezen en soms verguisd om zijn compromisloze rijstijl

Bovenal liet Verstappen dit jaar een eigenschap zien die alle grote sporters delen: als het er écht om gaat, kan hij boven zichzelf uitstijgen. Voor hij in Jeddah zijn enige fout van het seizoen maakte, was hij bezig aan een ronde die zelfs door mede-coureurs met opengesperde ogen werd bekeken. Afgelopen zaterdag was zijn pole-ronde in Abu Dhabi net zo onnavolgbaar. „Ongelofelijk, echt ongelofelijk”, zei tweevoudig wereldkampioen Fernando Alonso tegen journalisten. „Hij is buitengewoon.”

Net na zijn overwinning is Verstappen er zondag even bij gaan zitten. De camera weet hem te vinden precies op het moment dat Jos voor hem neerknielt. Hij houdt Max’ armen beet. Mercedes heeft dan nog geen protest ingediend, de dreiging van rechtszaken over de titel hangt nog niet in de lucht. Vader en zoon kijken elkaar aan, hun missie is volbracht – Max Verstappen is nu officieel de beste coureur ter wereld.

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.